Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Lekarz nefrolog to specjalista zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem chorób nerek. Zajmuje się także zaburzeniami układu moczowego. Sprawdź, kiedy należy skorzystać z jego pomocy.
Co to jest nefrologia?
Nefrologia jest nauką, która zajmuje się chorobami nerek i dróg moczowych. Nerki to najistotniejszy element układu moczowego, który odpowiada za usuwanie z organizmu niepotrzebnych substancji i nadmiaru wody. Nefrologia to ważna część medycyny, albowiem nerki spełniają wiele istotnych funkcji w organizmie.
Zmiany, które pojawiają się w czynnościach nerek mogą mieć charakter łagodny, ostry lub przewlekły. Nefrologia zajmuje się każdym rodzajem tych zmian. Do często występujących chorób nerek zalicza się kamica nerkowa, stany zapalne lub niewydolność nerek. Obszarem działań tej gałęzi medycyny są także schorzenia, które wywierają wpływ na nerki, a nie są chorobami tego narządu. Do takich należy na przykład cukrzyca. Nefrologia zajmuje się także chorobami, które bezpośrednio wynikają ze schorzeń, dotyczących samych nerek. Przykładem jest osteodystrofia nerkowa, czyli zmiany morfologiczne w kościach u osób z przewlekłą niewydolnością nerek.
W przeciwieństwie do urologii, nefrologia zajmuje się przede wszystkim internistycznym aspektem chorób nerek (niezabiegowym), a zatem takim, który nie wymaga interwencji chirurga. Nefrologia nie obejmuje szeroko pojętego leczenia chirurgicznego, a głównie opiera się na leczeniu farmakologicznym
W ramach tej nauki znajdują się także szeroko pojęte działania, których celem jest dbałość o nerki.
Do takich należą:
- dieta,
- profilaktyka żywieniowa,
- terapie (dializy, plazmaferezy).
Pojęcie „nefrologii” to twór lat sześćdziesiątych XX wieku. Wcześniej określano naukę, zajmującą się chorobami nerek mianem „medycyny nerek”. Lekarz nefrolog w ramach specjalizacji z zakresu nefrologii zdobywa odpowiednią wiedzę medyczną z zakresu diagnozowania i leczenia dolegliwości, związanych z chorobami nerek.
Czym się zajmuje nefrolog?
Nefrolog jest potocznie nazywany „lekarzem od nerek”. To specjalista, który leczy dolegliwości nerek i układu moczowego. Czym zajmuje się nefrolog?
Oto katalog podstawowych działań tego specjalisty:
- nieprawidłowości w pracy nerek,
- stany ostrych i przewlekłych zaburzeń czynności nerek,
- zakażenia układu moczowego
- leczenie nerkozastępcze, czyli zastąpienie pracy nerek dostępnymi metodami takimi jak dializy, hemolizy lub przeszczepienie nerki.
Nefrolog nie tylko leczy choroby nerek, ale także podejmuje działania mające na celu zapobieganie rozwojowi choroby w przyszłości. Schorzenia nefrologiczne mają bardzo często przebieg przewlekły, trwający nawet latami.
Jedną z dolegliwości, którymi zajmuje się nefrolog jest kamica nerkowa. Choroba ta polega na odkładaniu się kamieni w układzie moczowym, czyli złogów zbudowanych z substancji chemicznych, występujących w moczu. Takie rozpuszczalne substancje początkowo przyjmują postać drobnych kryształków, określanych jako piasek w nerkach, który może być samoistnie wydalony z organizmu. Niestety te drobiny często łączą się i przybierają większe rozmiary. W takich sytuacjach może być konieczne rozbicie takich kamieni przy pomocy specjalnej aparatury lub przeprowadzenie zabiegu ich usunięcia.
Charakterystycznym objawem kamicy nerkowej jest kolka nerkowa. To ból o dużym nasileniu, który pojawia się nagle. Z reguły odczuwalny jest w okolicy nerki lub w dole brzucha i promieniuje do pachwiny. Kolka nerkowa często mylona jest z bólem kręgosłupa. Objawami towarzyszącymi są bardzo często nudności, wymioty i obecność krwinek czerwonych w moczu. Przyczyną tej choroby jest bardzo często złe odżywianie i słabe nawodnienie organizmu.
Co leczy nefrolog, oprócz popularnej kamicy nerkowej? Oto przykłady chorób nerek:
- niewydolność nerek, czyli zachwianie filtracyjnej funkcji tego narządu, która często wymaga leczenia nerkozastępczego,
- kłębuszkowe zapalenie nerek, polegające na pojawieniu się stanu zapalnego w kłębuszkach, czyli sieci naczynek krwionośnych, które filtrują krew,
- infekcje układu moczowego,
- cystynuria, polegająca na wydalanie z moczem zwiększonej ilości cystyny, czyli aminokwasów, które tworzą kamienie.
Urolog a nefrolog?
Nefrologia i urologia to dwie dziedziny medycyny, które ściśle ze sobą współpracują w procesie leczenia. Wielu pacjentów zadaje sobie pytanie urolog czy nefrolog, kierując pierwsze kroki do specjalisty przy dolegliwościach układu moczowego.
Nefrolog jest lekarzem internistą i wykorzystuje w swojej pracy metody nieinwazyjne, polegające głównie na leczeniu farmakologicznym i internistycznym. Ten specjalista zajmuje się chorobami nerek, a konkretnie zaburzeniami funkcji nerki, które nie wymagają konieczności przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. Nefrolog wykorzystuje badania, które pomagają ocenić stan zdrowia pacjenta, takie jak scyntygrafia, USG czy RTG.
Urolog jest lekarzem zabiegowym i głównie zajmuje się chorobami układu moczowo-płciowego, takimi jak zaburzenia w odpływie moczu z nerki, zaburzenia związane z kamicą nerek czy wadami rozwojowymi nerki. W przypadku leczeniu nerek stosuje metody inwazyjne i operacyjne. Urolog to lekarz, który zajmuje się chirurgią układu moczowego.
Wizyta u nefrologa
Wizyta u nefrologa wymaga skierowania od lekarza POZ, jeśli ma być przeprowadzona w ramach NFZ. Prywatnie do tego specjalisty może się zgłosić każdy, bez skierowania.
Konsultacja u nefrologa nie różni się zasadniczo od konsultacji z lekarzami innych dziedzin medycyny i nie wymaga przygotowania w jakiś szczególny sposób. Warto zabrać ze sobą wyniki badań, które już zostały przeprowadzone, zarówno laboratoryjnych, jak i obrazowych. Istotne znaczenie ma wywiad, który przeprowadza lekarz. Należy dokładnie określić objawy choroby, lokalizacje bólu, częstotliwość jego występowania oraz stopień nasilenia. W przypadku zdiagnozowania już innych chorób trzeba taką informację przekazać lekarzowi, włącznie z nazwami przyjmowanych leków. Podstawowa zasada to szczere odpowiedzi na wszystkie zadawane pytania – o tryb życia, nawyki żywieniowe, używki (alkohol lub papierosy) czy przebyte choroby w rodzinie.
Dolegliwości związanych z chorobami nerek i dróg moczowych nie można bagatelizować. Wcześnie postawiona diagnoza znacznie skraca czas leczenia.
autor: Jolanta Woźniak
konsultacja merytoryczna: lek. Konrad Nowak
Bibliografia:
- M. Myśliwiec „Choroby nerek”, PZWL, 2008, Warszawa.
- A. Książek, B. Rutkowski „Nefrologia”, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004.
- W. Hryniewicz, M. Holecki „Rekomendacja diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych”, Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Program Ochrony Antybiotyków.
- I. Kurnatowska „Przewlekła choroba nerek”, Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek, Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
- J. Duława „Czynniki rozwoju kamicy nerkowej”, Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2020 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U. 2020. 1566 z dnia 2020.09.11).
