Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Cewka moczowa znacznie różni się budową u mężczyzn i kobiet. Bezpośrednio przekłada się to na ryzyko infekcji całego układu moczowego.
Czym jest cewka moczowa i jak wygląda?
Cewka moczowa jest podłużnym narządem umożliwiającym wydalanie moczu z pęcherza moczowego na zewnątrz organizmu. Jest to ostatni odcinek układu moczowego, rozpoczynający się w szyi pęcherza moczowego i znajdujący swoje ujście na zewnątrz ustroju.
Jak wygląda cewka moczowa? Jest to prosty przewód o cienkich ściankach i średnicy kilku milimetrów. Zbudowany jest z błony śluzowejy oraz mięśni gładkich – podłużnych i okrężnych.
W zależności od płci różna jest długość cewki moczowej. Odmienne są też funkcje cewki, a także potencjalne zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania cewki moczowej i pozostałych dróg moczowych, w tym na przykład podatność na infekcje. Szczegóły w dalszej części artykułu.
Funkcje cewki moczowej
Funkcje cewki moczowej są stosunkowo proste, zwłaszcza u kobiet – pełni ona przede wszystkim rolę kanału transportowego, którym mocz wyprowadzany jest poza organizm. Za kontrolę nad oddawaniem moczu odpowiada zwieracz zewnętrzny cewki moczowej.
W przypadku kobiet wydalanie moczu jest jedyną funkcją, inaczej natomiast wygląda to w przypadku mężczyzn. Tym bowiem kanałem na zewnątrz wyprowadzane jest także nasienie, czyli płyn powstały ze zmieszania wydzielin gruczołu krokowego, jąder, pęcherzyków nasiennych i innych narządów rozrodczych. W takim sensie cewka moczowa u mężczyzn spełnia też określoną funkcję w procesie rozrodczości.
Cewka moczowa damska
Cewka moczowa damska usytuowana jest równolegle do kanału pochwy, w orientacji pionowej. Zbudowana jest z czterech płynnie w siebie przechodzących odcinków. Są to następujące części:
- śródścienna, ulokowana w ścianie pęcherza moczowego,
- nadprzeponowa,
- przeponowa,
- podprzeponowa, czyli ujście na zewnątrz.
Cewka moczowa u kobiety uchodzi w przedniej części sromu, w tzw. przedsionku pochwy. Ulokowana jest między łechtaczką, a wejściem do pochwy. Miejsce to dzieli od dna pęcherza zaledwie kilka centymetrów i taka też jest przeciętna długość cewki (4-5 cm). Jest więc ona bardzo krótka.
Tego typu lokalizacja oraz budowa cewki moczowej niosą za sobą konkretne implikacje zdrowotne. Bliskie sąsiedztwo pochwy sprzyja zakażeniom wywoływanym przez szkodliwe drobnoustroje przenoszone drogą płciową. Co więcej, bardzo niewielka długość cewki zwiększa też ryzyko infekcji pęcherza, do którego patogeny przedostają się w bardzo szybki sposób.
Cewka moczowa męska
Cewka moczowa męska także składa się z 4 części. Są to odcinki:
- śródścienny,
- sterczowy,
- błoniasty,
- gąbczasty.
Pierwszy z nich, tak jak w przypadku kobiet, ulokowany jest w ścianie pęcherza moczowego. Drugi przebiega przez gruczoł krokowy, czyli prostatę. Trzeci przechodzi przez tak zwaną przeponę moczowo-płciową. Czwarty natomiast, znajduje się wewnątrz prącia. Cewka moczowa u mężczyzn znajduje swoje ujście na samym końcu członka. Na co dzień, u mężczyzn nieobrzezanych, zazwyczaj osłonięta jest napletkiem, odsłania się natomiast w przypadku erekcji. Wyjątek stanowi tak zwane wierzchniactwo – jest to wrodzona wada rozwojowa, polegająca na rozszczepieniu cewki i wyprowadzeniu jej ujścia w niewłaściwym miejscu członka, po jego stronie grzbietowej.
W związku z tym, że cewka przebiega przez prącie, znacznie większa jest jej długość. O ile w przypadku kobiet jest to zaledwie kilka centymetrów, u mężczyzn przewód ten liczy przeciętnie od 15 do nawet 20 centymetrów. Warto wiedzieć, że wartość ta nie jest stała – zwiększa się we wzwodzie członka na skutek podniecenia seksualnego.
Budowa cewki moczowej u mężczyzn stanowi czynnik ograniczający ryzyko zakażeń. Mimo iż jest ona jednocześnie częścią układu płciowego i jako taka jest narażona na bezpośredni kontakt z bakteriami przenoszonymi drogą seksualną, jej długość oraz niewielka średnica stanowią z reguły skuteczniejszą barierę mechaniczną, ograniczającą drogę patogenów do wewnątrz układu moczowego.
autor: Piotr Brzózka
konsultacja merytoryczna: lek. Konrad Nowak
Bibliografia:
- Barbara Madej-Czerwonka, Monika Cendrowska-Pinkosz, Układ moczowy człowieka, data dostępu 23.07.2021.
- Układ wydalniczy, data dostępu: 16.04.2021.
- Radosław Starownik, Krzysztof Bar, Robert Klijer, Marek Urban, Zwężenie cewki moczowej u mężczyzn, Borgis – Medycyna Rodzinna 6/2004, s. 284-290.
