Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Zakażenia układu moczowego należą nie tylko do najczęstszych schorzeń układu moczowego, ale także do najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza w ogóle.
Zakażenia układu moczowego
Należą nie tylko do najczęstszych schorzeń układu moczowego, ale także do najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza w ogóle.
W zależności od miejsca objętego zakażeniem, objawów i ich nasilenia wyróżniamy kilka rodzajów zakażeń układu moczowego:
- Bezobjawowa bakteruria – stan, w którym w moczu stwierdza się zbyt dużą ilość bakterii, ale nie występują objawy charakterystyczne dla zakażenia dróg moczowych
- Objawowe zakażenie układu moczowego – stan, w którym występują objawy zakażenia układu moczowego. W zależności od umiejscowienia zakażenia objawy mogą obejmować:
- przy zakażeniu dolnego odcinka układu moczowego np. niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego – ból przy oddawaniu moczu, częste oddawanie moczu, ból w okolicy nadłonowej, częste oddawanie moczu w nocy,
- przy zakażeniu górnego odcinka układu moczowego np. niepowikłane odmiedniczkowe zapalenie nerek – ból w okolicy nadłonowej, ból w okolicy lędźwiowej, dreszcze, gorączka, ból przy oddawaniu moczu, nudności i wymioty
- Nawracające zapalenie pęcherza – u około 20% kobiet po pierwszym zapaleniu pęcherza moczowego dochodzi do nawrotów tego schorzenia. Nawrót zakażenia stwierdza się, jeśli objawy wystąpiły powtórnie w ciągu nie więcej niż 2 tygodni od poprzedniego epizodu zakażenia pomimo leczenia antybiotykiem.
Epidemiologia
Zakażenia dróg moczowych u dorosłych dotykają głównie kobiet. Uważa się, że każda kobieta doświadczyła zakażenia układu moczowego przynajmniej raz w życiu, a u 20% kobiet zakażenia mają charakter nawrotowy.
Powodów jest kilka. Pierwszy to fakt, że kobiety mają krótszą cewkę moczową niż mężczyźni. Tym samym bakterie łatwiej wnikają wzdłuż cewki moczowej np. do pęcherza, gdzie mogą się osiedlić. Innym powodem jest wpływ żeńskich hormonów płciowych na stan błony śluzowej układu moczowego. Cykliczna zmienność stężenia tych hormonów, może również nie być obojętna dla funkcjonowania układu moczowego. Kobiety aktywne seksualnie chorują 50 razy częściej na zakażenie układu moczowego niż mężczyźni. Po 50 r.ż. częstość zachorowań u mężczyzn rośnie z uwagi na pojawiający się w tym wieku zastój moczu wywołany łagodnym rozrostem gruczołu krokowego. Jednak nawet w tej grupie wiekowej zakażenia występują częściej u kobiet.
Kamica nerkowa
Stan, w którym w drogach moczowych występują nierozpuszczalne złogi (tzw. kamienie), powstające wskutek wytrącania się nadmiaru substancji chemicznych obecnych w moczu.
Nadmiar substancji chemicznych w moczu spowodowany może być inną chorobą np. dną moczanową (nadmiar substancji zwanych moczanami), osteoporozą (nadmiar wapnia), chorobami układu pokarmowego (nadmiar szczawianów), ale także niewłaściwą dietą (nadmiar wapnia, szczawianów, moczanów), zbyt małym spożyciem płynów, jak również pracą w środowisku o wysokiej temperaturze (np. hutnicy) lub przebywaniem w gorącym klimacie tropików.
Kamienie nerkowe najczęściej tworzą się w górnej części układu moczowego, w tzw. miedniczce nerkowej, do której mocz spływa bezpośrednio z nerki. Wędrując następnie w dół wąskim moczowodem mogą powiększać się dając dolegliwości bólowe. W większości przypadków kamienie są wydalane z moczem, czasem jednak są na tyle duże, że niezbędna jest interwencja lekarska (rozbicie kamienia lub usunięcie metodą zabiegową).
Najczęstszym objawem kamicy nerkowej jest tzw. kolka nerkowa – silny ból w okolicy lędźwiowej wywołany przeciskaniem się kamienia przez wąski moczowód. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć parcie na mocz, częste oddawanie moczu, nudności i wymioty.
autor: Lek. med. Jerzy Serafiński
